Tevazu (Mim)

Yazılarını severek okuduğum sevgili Nabrut yeni bir mim başlatmış. Mimin konusu; Küçükken etkilendiğimiz hikayeyi, hikaye yoksa bile ilkokulda okuduğumuz ilk masal kitabının bize ne hissettirdiğini yazmamızı istemiş.

Gönül isterdi ki sizlere çocukluğumuzda, sobanın başında büyüklerimizin dizlerinin dibinde duyduğum hikayeleri anlatayım. Ama bizim ailede oturup hikaye anlatmak diye bir kavram yoktu. Çünkü eskiden köy yaşamı çetindi, gündüzleri harıl harıl çalışılır akşamda kimsenin konuşmaya takati kalmazdı. Sadece babaannem bazı akşamlar elektrikler gittiğinde bizi başına toplar kısa hikayeler anlatırdı. Hikaye dediğime bakmayın, eskiden köyde yaşamış insanların komik maceralarıydı. Misal birini aktarayım hemen:

Eskiden her köyün imamı ezan saati geldiğinde ezanı kendi okurdu. Sonradan köyleri merkezi sisteme geçirdiler, yani ilçede ezan okunduğundan aynı anda bütün köylerde de duyuluyordu. Önemli bir duyuru yapılacağı zaman ilçeden anons geçerler herkesin haberi olurdu. 

Velhasıl köyümüzün güzide insanlarında biri ilçeye inince, artık merkezi sistemi unuttu mu bilerek mi yaptı orası bize karanlık, köyümüzün yaşlılarından kendi gibi şakacı bir amcamız adına sela okutuyor! Sela bitince amcamızın adı, soyadı, köyü hepsi söylenip Allah rahmet eylesin deyip bitiriyorlar. Sıkıntı şuradaki bu sela ilçede ve bütün köylerde aynı anda duyuluyor, ee duyan herkes uzakta olan başka bir yakınını arayınca bir anda Türkiye'nin yarısı(Sivas'ın göç oranına bakılırsa abartmam normal) ve akabinde gurbettekiler bile amcanın öldüğünü duyuyor. 

Haberi alan taziye ziyaretine geliyor, gelenleri de kapıda ilk karşılayan öldü sanılan amcanın ta kendisi:) Ağlaya sızlaya taziyeye gidenler amcayı sapasağlam karşılarında görünce ne bilsinler ki içeri gireler ne bilsinler ki orada dikileler. Amca hepsini içeri davet ediyor çay ikram edip uzaklardan gelenlere ikramlarda bulunuyor, olanları anlatıp ''Köftehor adıma sela okutmuş, adımı duyunca ben bile şaşırdım'' demiş. Yanındakiler ''Peki amca kızmadın mı bu işe?'' diye sormuşlar. Amca '' Daha ölmeden dünya gözüyle kim karagün dostu kim değil görmüş oldum'' diye tebessüm etmiş...

Bu tarz hikayelerden daha çok var ama pek fazla aklımda kalmadığına göre bana çok bir etkisi olmamış anlaşılan. Benim asıl hikaye kültürüm okumayı söktüğümde başladı. Gazete kuponlarıyla alınan ince hikaye kitaplarından babam Ankara'dan bir iki tane getirmişti. Çoğunluğu Mevlana ve Nasrettin Hoca hikayeleri olan bu kısa kesitlerden aklımda kalanı yazayım:

Adamın biri dalavereyle bir inek satın alır. Zaman geçtikçe yaptığından pişman olur, ineği satın aldığı adamı arar ama bulamaz. Vicdan azabı uykularını kaçırmaya başlayınca dayanamaz ineği dergaha bağışlamaya karar verir. En azından dergahta aş yapılır ihtiyacı olanlara dağıtılır diye düşünür.

Yakınında bulunan Hacı Bektaş-ı Veli'nin dergahına gider ve durumu anlatır. Lakin Hacı Bektaş-ı Veli kurbanı kabul etmez adamı geri çevirir. Adam bu sefer de Mevlana'nın dergahına gider, durumunu aynı şekilde anlatır. Mevlana kurbanı kabul eder. 

Adam merak eder ve sorar:
-Aynı şeyleri Hacı Bektaş-ı Veli'ye de anlattım ama o bağışımı kabul etmedi, siz neden ettiniz?

Mevlana: 
-Biz bir karga isek Hacı Bektaş-ı Veli bir şahin gibidir, öyle her leşe konmaz. Bu yüzden senin kurbanını biz kabul ederiz ama o kabul etmeyebilir.

Adam merakından duramaz kalkar Hacı Bektaş-ı Veli'nin yanına gider, kendilerinin geri çevirdiği kurbanı Mevlana'nın kabul ettiğini söyler ve bunun nedenini sorar. 

Hacı Bektaş-ı Veli:
-Bizim gönlümüz bir su birikintisi ise, Mevlana'nın gönlü okyanus gibidir. Bir damlayla bizim gönlümüz kirlenebilir ama onun engin gönlü  kirlenmez, bundan dolayı o senin kurbanını kabul etmiştir.

Ne büyük alçak gönüllülük! Kendinde tevazulu davranıp başkasını yüceltip övmek ne büyük bir erdemdir. Elbetteki benim gönlüm onların binde biri olamaz hatta beşeriliğin verdiği açgözlülüğü sonuna kadar kullanıyorum. Ama en azından nefsime yenik düştüğüm anlarda bu hikaye aklıma gelir ve kendimi bir adım geri çekerim ''Bırak seni başkaları övsün, bırak iyiliklerin saklı kalsın kimseler görmese de olur görmesi gereken gördü'' diye geçiririm aklımdan.

Not: Görselde buğday resmi kullandım zira Anadolu da tevazunun en güzel resmidir buğday başakları. Çiftçiler buğday başakları sararmaya başladı mı tarlaları dolaşırlar tek tek, hasatın verimli olup olmayacağına bakarlar. Eğer başakların başları dik ise üzülürler, başları eğilmişse sevinirler. Bilirler ki başakların başları ne kadar eğik ise o kadar içleri doludur. Bu yüzdendir ki Anadolu da eskiden yeni ev yaptıranlara bir tutam başı eğik başak bağlanıp hediye edilirmiş. Bu iki anlama gelirmiş; birincisi ''Nefsine yenilip kibirlenme, bu başaklar gibi tevazu göster''  ikincisi '' Bu başaklar gibi için dolu, evin bereketli olsun'' imiş. Eski bir uygulama ama küçükken çok görürdüm evlerde kurumuş buğday başaklarını, pek hoşuma giderdi.

Benden bu kadar, şimdide sizin aklınızda kalan ve küçükken sizi derinden etkileyen hikayeyi yazarsanız severek okuruz canlar.  Sizin hikayelerinizi merakla bekliyor olacağım pek sevgili blog yazarları:

Miss Nefertiti

Mydestiny

Hikaruivy

Bez Cadıları

Supercel

Pudra Tozu

Dreamhigh Happyday